Norma ISO 45001 pojawiła się w marcu 2018 roku i zastąpiła swoją poprzedniczkę – normę OHSAS 18001 oraz PN-N-18001. Nowe ISO jest pierwszą międzynarodową normą dotyczącą systemu zarządzania BHP, wydaną przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną. Jak można się domyślić, OHSAS 18001 jest sukcesywnie wycofywany z użycia, a wszelkie instytucje i przedsiębiorstwa posiadające jak dotąd certyfikat wydany na poprzednią normę, będą musiały dostosować się do wymagań ISO 45001.
Aktualnie, najczęściej pojawiające się pytanie odnośnie obu norm brzmi: jaka jest ostateczna data przejścia z OHSAS 18001 na ISO 45001? Spieszymy z odpowiedzią – terminem ostatecznym jest 11 marca 2021 roku. Właśnie do marca 2021, oba standardy dotyczące Bezpieczeństwa i Higieny Pracy będą w użyciu, a o tym, na który z nich prowadzić certyfikację, w tym czasie będą decydować zainteresowane nimi firmy. Tak więc zupełne przejście z OHSAS 18001 na ISO 45001 potrwa 3 lata od daty ukazania się nowej normy. Warto zapamiętać, że po wskazanym terminie, certyfikaty poprzedzające ten debiutujący w 2018 roku, stracą swoją ważność, natomiast jednostki certyfikujące – tak jak PCC-Cert – oceniać będą mogły jedynie standard ISO 45001.
Różnice między ISO 45001 a OHSAS 18001
Kolejnym nurtującym tematem w odniesieniu przejścia z OHSAS 18001 na ISO 45001, są różnice pomiędzy wspomnianymi normami. Z miejsca uspakajamy – nie ma ich wiele. Co więcej, norma ISO 45001:2018 jest zbudowana na tym samym schemacie, co system zarządzania jakością wg ISO 9001:2015 oraz system zarządzania środowiskowego wg ISO 14001:2015. Wnioski nasuwają się same: przedsiębiorstwa i instytucje, które posiadają wyżej wymienione systemy z normami z 2015 roku, są w uprzywilejowanej sytuacji. Wobec niemal identycznego schematu, poruszanie się po różnych normach może być bardzo łatwe, a niektóre wymagania – wręcz identyczne.
Spróbujmy wgłębić się jednak w szczegóły. Najłatwiej będzie, gdy poszczególne kwestie wyróżnimy w punktach:
- ISO 45001 jest oparty na procesach – OHSAS 18001 jest oparty na procedurach
- ISO 45001 jest dynamiczny we wszystkich punktach – OHSAS 18001 ustępuje mu w tej kwestii
- ISO 45001 obejmuje zarówno ryzyko, jak i możliwości – OHSAS 18001 zajmuje się wyłącznie ryzykiem
- ISO 45001 obejmuje zainteresowane strony – OHSAS 18001 tego nie robi
Przy tym wszystkim należy dodać jednak, że OHSAS 18001 będzie bardzo solidną podstawą do przejścia na nową normę.
Misja nowej normy
Głos w sprawie ISO 45001 na łamach oficjalnego portalu Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej, zabrali jedni z twórców omawianej normy – Kristian Glaesel oraz Charles Corrie:
– ISO 45001 to kamień milowy! Jako pierwszy na świecie międzynarodowy standard dotyczący bezpieczeństwa i higieny pracy, ISO 45001 oferuje jednolite, jasne ramy dla wszystkich organizacji pragnących poprawić swoje wyniki w zakresie BHP. Skierowany do najwyższego kierownictwa organizacji, ma na celu zapewnienie bezpiecznego miejsca pracy. Aby to osiągnąć, istotne jest, aby kontrolować wszystkie czynniki, które mogą prowadzić do choroby, urazu, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. ISO obejmuje te wszystkie aspekty.
Prace nad standardem rozpoczęły się już w roku 2013 i brało w nich udział blisko 70 państw z całego świata. Mimo to, pierwszy projekt został odrzucony przez Międzynarodowy Komitet Normalizacyjny. Przychylność zdobył dopiero po wprowadzeniu poprawek.
Korzyści płynące z ISO 45001
Nowa norma to także nowe korzyści. Posiadanie standardu sprawia, że właściwie zidentyfikowano ryzyka dla pracowników i innych osób przebywających w firmie, a ponadto klienci i instytucje zewnętrzne mają dowody na to, że w firmie dba się o bezpieczne środowisko pracy i jej właściwe warunki. Zaangażowanie w ciągłą poprawę bezpieczeństwa i utrzymywanie go, jest mocnym punktem każdego przedsiębiorstwa. Gdy spełnione są wszystkie przepisy i wymagania prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, firma może odetchnąć z ulgą – daje to wewnętrzny spokój. Przede wszystkim jednak, ISO 45001 zmniejsza ryzyko potencjalnych wypadków w miejscu pracy, podnosi jej standard, a także jest swego rodzaju kluczem do obniżenia kosztów wynikających z ubezpieczeń.
Co ciekawe, nowa norma ISO zwraca szczególną uwagę na rolę przywództwa w organizacji, podkreślaną dużo bardziej niż w jej poprzedniczce. Dodatkowo operuje na płaszczyźnie dnia kolejnego, nie natomiast dnia poprzedniego. Co to oznacza? ISO 45001 nie tylko naprawia błędy, zajmuje się wypadkami które już nastąpiły, ale przede wszystkim kładzie nacisk na zapobieganie – czyli przewidywanie, minimalizowanie zagrożeń. Analizie podlega to, co może wydarzyć się jutro, nie natomiast jedynie fakty już dokonane.
Wprowadzenie ISO 45001 to przykład dobrze ukierunkowanych zmian. Ujednolicanie norm przebiega nie tylko w zakresie struktury, ale także mając na uwadze podejście do zarządzania ogółem. Dokonać tych zmian można z pomocą PCC-Cert – akredytowaną jednostką działającą według najlepszych praktyk.