07 października 2015 r. zostało opublikowane nowe wydanie normy ISO 9001 w języku angielskim . Na Polskie tłumaczenie przyszło nam trochę poczekać, stało się to 06 lipca 2016 r. Podobnie miało miejsce ukazanie się normy ISO 14001 – opublikowana 30 września 2015 r., a tłumaczenie Polskie 18 sierpnia 2016 r.
Czy nowe wydania to rewolucja czy kosmetyczne zmiany? Jakie są najważniejsze założenia nowych norm? Porównanie nowych norm ze starymi. Te tematy zostaną omówione w niniejszym artykule.
Warto wiedzieć, że pomimo ukazania się nowych wydań norm ISO, obowiązującymi normami zarówno ISO 9001 jak i ISO 14001 są ISO 9001:2009 i ISO 14001:2005. Normy te są obowiązujące jeszcze przez prawie dwa lata, bo aż do 14.09.2018. Do tego czasu wszystkie wydane certyfikaty są ważne. Firmy, które zastanawiają się nad wprowadzeniem systemu w swojej firmie mogą oczywiście zdecydować się na nowe wydania ww. norm. Powinny liczyć się jednak z faktem, iż nieporadnie działająca instytucja jaką jest PCA (Polskie Centrum Akredytacji – instytucja państwowa odpowiedzialna za udzielanie akredytacji na terenie Polski) udzieliła, jak do tej pory pozwolenia na wydawanie certyfikatów z akredytacją jedynie jednej polskiej jednostce w zakresie ISO 9001:2015 i żadnej w zakresie ISO 14001:2015. Patrząc na termin opublikowania normy ISO 9001:2015 czyli październik 2015, daje to 1,5 roku na udzielenie jednej akredytacji… Dlaczego tak się stało? Powodem, który jako pierwszy mi się nasuwa to procedury PCA. Podczas, gdy jednostki certyfikujące w Europie (głównie w Niemczech) automatycznie często z dniem ukazania się nowych wydań norm uzyskały akredytację, PCA podjęło decyzję o konieczności przeprowadzenia auditu obserwowanego. Oznacza to dla jednostek certyfikujących: długi czas oczekiwania na wolny termin auditorów PCA , dodatkowe koszty, długi czas oczekiwania na decyzję po audicie (do 12 miesięcy!!!). Dla klienta natomiast : obowiązek przejścia auditu w większym gronie auditorów – dodatkowa osoba kontrolująca cały proces wdrożonego systemu i procesu certyfikacji.
Czy taka decyzja PCA była słuszna?
Ciężko jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Na niekorzyść przemawia przede wszystkim zmniejszenie konkurencyjności polskich jednostek na rynku polskim; dobrą decyzję można by argumentować wyższym poziomem świadczonych usług przez jednostki (tylko co z jednostkami działającymi w Polsce posiadającymi akredytację np. Dakks (niemiecki odpowiednik PCA).
Czy zmiany były na tyle duże, że konieczne jest testowanie profesjonalnych firm zajmujących się certyfikacją od ponad 15 lat?
Główne zmiany w normie ISO 9001:
Zmiana struktury normy
W celu ułatwienia stosowania norm systemów zarządzania, w Dyrektywach ISO/IEC, Część 1, Skonsolidowany Suplement ISO, Załącznik SL określono wspólną jednolitą strukturę nowych i nowelizowanych norm systemów zarządzania, wspólny podstawowy tekst, terminy i definicje, a także tytuły podrozdziałów.
1 Zakres normy
2 Powołania normatywne
3 Terminy i definicje
4 Kontekst organizacji
4.1 Zrozumienie organizacji i jej kontekstu
4.2 Zrozumienie potrzeb i oczekiwań stron zainteresowanych
4.3 Określenie zakresu systemu zarządzania
4.4 System zarządzania
5 Przywództwo
5.1 Przywództwo i zaangażowanie
5.2 Polityka
5.3 Rola, odpowiedzialność i uprawnienia w organizacji
6 Planowanie
6.1 Działania mające na celu określenia ryzyka i możliwości
6.2 Cele SZ i planowanie osiągnięcia celów
7 Wsparcie
7.1 Zasoby
7.2 Kompetencje
7.3 Świadomość
7.4 Komunikacja
7.5 Udokumentowane informacje
8 Działania operacyjne
8.1 Planowanie i nadzór nad działaniami operacyjnymi
9 Ocena efektów działalności
9.1 Monitorowanie, pomiary, analiza i ocena
9.2 Audit wewnętrzny
9.3 Przegląd zarządzania
10 Doskonalenie
10.1 Niezgodności i działania korygujące
10.2 Ciągłe doskonalenie
Struktura podstawowych rozdziałów w powiązaniu z modelem PDCA przedstawiona jest na rysunku zaczerpniętym z ISO 9001. (Numery na rysunku oznaczają numery rozdziałów normy).
